این ویروس ترسناک‌تر از کروناست | درمانی برای «بیماری ایکس» وجود ندارد

چند روزی است که صحبت از پدیدار شدن ویروس جدیدی با عنوان X در جهان به میان آمده و برخی کارشناسان اظهار نظر‌های مختلفی در این خصوص دارند. سازمان جهانی بهداشت زنگ خطری را برای کشور‌های سراسر جهان در مورد یک تهدید جدید احتمالی، به نام «بیماری ایکس» به صدا درآورده، که ممکن است ۲۰ برابر کشنده‌تر از پاندمی ویروس کووید-۱۹ باشد.

سازمان جهانی بهداشت (WHO)، اخیراً بر فوریت کسب آمادگی جهانی در برابر یک بیماری همه‌گیر جدید، به نام «بیماری ایکس» تأکید کرد. تدروس آدهانوم، مدیر کل سازمان جهانی بهداشت، از کشور‌های سراسر جهان خواست با امضای پیمان‌نامه‌ای در خصوص مقابله با این همه‌گیری نوظهور، آمادگی لازم برای مواجهه با بیماری مرگبار ایکس، که می‌تواند ۲۰ برابر کشنده‌تر از کووید-۱۹ باشد، را کسب کنند.

در همین خصوص، مدیرکل سازمان جهانی بهداشت از کشور‌های سراسر جهان خواست تا با هم متحد شوند و پیمان‌نامه‌ای را برای مقابله با بیماری مرگبار ایکس امضا کنند.

«بیماری ایکس» چیست؟

«بیماری ایکس» یک بیماری خاص نیست، بلکه نام یک ویروس بالقوه مشابه کووید-۱۹ است. X ممکن است یک پاتوژن جدید، یک ویروس، یک باکتری یا یک قارچ باشد که فعلاً درمان شناخته‌شده‌ای ندارد. سازمان جهانی بهداشت این بیماری ناشناخته را در میان کووید-۱۹، ابولا، تب لاسا، سندرم تنفسی خاورمیانه (MERS)، نیپا و زیکا که قبلاً باعث مرگ و میر گسترده در طول شیوع خود شده‌اند، دسته‌بندی کرده است.

مفهوم «بیماری ایکس» به احتمال وجود یک پاتوژن مجهول در آینده اشاره دارد که می‌تواند باعث شیوع شدید بیماری در سطح جهانی شود. شبیه چیزی که در سال ۲۰۱۹ با آن مواجه بودیم و SARS-CoV-۲ یا عامل بیماری کرونا به طور ناگهانی از شهر ووهان چین در سراسر جهان منتشر شد. به گفته کارشناسان، با توجه به اینکه ویروس کووید هنوز به قوت خود باقی است، پیش‌بینی یک بیماری همه‌گیر جدید، نگرانی‌های جدی را در سراسر جهان ایجاد می‌کند.

سازمان جهانی بهداشت این اصطلاح را به طور رسمی و در سال ۲۰۱۸، به یک پاتوژن مجهول در آینده که پتانسیل شروع یک اپیدمی شدید جهانی را دارد، اختصاص داده است. به باور محققان، «بیماری ایکس» ممکن است ۲۰ برابر کشنده‌تر از کووید-۱۹ باشد.

مقابله مؤثر با «بیماری ایکس»، کشور‌ها را ملزم به تمرکز بر نظارت و سیستم‌های تشخیص زودهنگام بیماری‌ها می‌کند که شامل: توانمندسازی قابلیت‌های آزمایشگاهی، پالایش دسترسی و پردازش داده‌ها، حمایت از تحقیقات برای اختراع ابزار‌های تشخیصی، درمان‌ها و واکسن‌ها می‌شود.

سازمان جهانی بهداشت همواره در تلاش است که خود را با منابع لازم برای شناسایی و توقف بیماری‌ها قبل از اینکه به همه‌گیری تبدیل شوند، آماده کند.

مدیران صنعت بهداشت و درمان در دیدار‌هایی که چند روز پیش در مجمع جهانی اقتصاد در داووس سوئیس داشتند، همگی درباره اهمیت برنامه‌ریزی برای همه‌گیری بعدی که جهان را فرا خواهد گرفت، تأکید داشتند. همه‌گیری‌ای که درنتیجه شیوع یک بیماری که فعلاً آن را بیماری ایکس می‌نامیم، پیش خواهد آمد.

نه بیماری ایکس جدیدی آمده و نه تا به امروز مورد تازه‌ای شناسایی شده است

علیرضا ناجی، رئیس مرکز تحقیقات ویروس شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی با اشاره به اینکه طی روز‌های اخیر خبر‌هایی مبنی بر شیوع ویروس خطرناک با نام ایکس، مکرر شنیده می‌شود، اظهار کرد: واقعیت این است که نه بیماری ایکس جدیدی آمده و نه تا به امروز مورد تازه‌ای شناسایی شده است.

وی با بیان اینکه صرفا سازمان بهداشت جهانی نسبت به شیوع بیماری‌ها و ویروس‌های جدید هشدار داده، افزود: کارشناسان بهداشت جهانی این زنگ خطر را در مورد نیاز به آمادگی برای ظهور فرضی یک پاتوژن به صدا درآورده‌اند.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی با بیان اینکه در هفته‌های اخیر جمعی از متخصصان بهداشت عمومی در طول نشست سالانه ۲۰۲۴ گرد هم آمدند تا در مورد چشم‌انداز «بیماری ایکس» بحث شود توضیح داد: این دانشمندان معتقدند در آینده ممکن است بیماری رخ دهد که چندین برابر از کووید ۱۹ خطرناکتر باشد.

کرونا را می‌توان اولین نوع از «بیماری ایکس» در نظر گرفت

ناجی اضافه کرد: مدیرکل سازمان بهداشت جهانی در پانل آمادگی برای «بیماری ایکس» گفت که سازمان بهداشت جهانی برای اولین بار در سال ۲۰۱۸ اصطلاح «بیماری ایکس» را ابداع کرد، این اصطلاح نشانه آن است که یک اپیدمی جدی بین‌المللی می‌تواند توسط یک پاتوژن ایجاد شود، در حال حاضر این بیماری ناشناخته است، ولی در عین حال می‌تواند باعث بیماری انسانی شود.

استاد گروه ویروس شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی خاطرنشان کرد: بنا بر اعلام سازمان بهداشت جهانی بیماری کرونا را می‌توان اولین نوع از «بیماری ایکس» در نظر گرفت.

وی در پاسخ به این سوال که «بیماری ایکس» چگونه می‌تواند ایجاد شود، گفت: با وجود اینکه در نهایت مشخص نیست که «بیماری ایکس» از کجا خواهد آمد و چه زمانی ظهور می‌کند، برخی کارشناسان نظریه‌های دارند، بیماری ایکس احتمالا می‌تواند یک ویروس تنفسی باشد، یا عامل آن ویروسی باشد که قبلا در بین حیوانات در گردش بوده، اما هنوز به انسان منتقل نشده است، به طور مثال ممکن است در خفاش‌ها باشد مانند کووید ۱۹ و یا در پرندگان همانند آنفولانزای پرندگان و یا حتی در انواع دیگر گونه‌های جانوری مثل خوک یا سایر حیوانات باشد.

ناجی ادامه داد: تجاوز بیش از پیش انسان به حیات وحش، تغییرات آب و هوایی در جهان، تحقیقات نابه جا توسط غیرمتخصصان می‌توانند بر روند پیدایش این بیماری‌ها در آینده اثر داشته باشد.

استاد تمام دانشگاه درباره آمادگی‌های مورد لزوم دربرابر جهش‌های ویروسی تاکید کرد: به استناد نظریات سازمان بهداشت جهانی؛ آمادگی برای «بیماری ایکس» مستلزم تعهد مجدد برای تقویت مراقبت‌های بهداشتی و همچنین تحقیق و توسعه برای آزمایش دار‌ها و سایر ابزارهاست، همه گیری کووید درس‌هایی برای آینده ارایه کرده بنابراین مشکلاتی که برخی کشور‌ها در مدیریت بیماری با آن مواجه شدند و موجبات افزایش بیماران در بیمارستان‌ها را ایجاد کرد برای کشورهامشخص است.

اجرای اصول بهداشتی، عقیم سازی انتشاربیماری، ایجاد بسترمناسب در تشخیص آزمایشگاهی بیماری‌های عفونی، انجام ردیابی موارد در تماس با بیمار و تقویت زنجیره‌های تامین لوازم و تجهیزات از جمله مواردی بود که ناجی با هدف کنترل بیماری‌های نوپدید به آن اشاره کرد.